Propozycja instrumentu dzielenia ryzyka (RSS, ang Risk Sharing Scheme) składana przez wnioskodawców wraz z wnioskiem o objęcie refundacją danego leku ma na celu obniżenie wydatków płatnika publicznego oraz zwiększenie dostępności do leków, w tym do nowych technologii. Z przeprowadzonej przez nas analizy wynika, że dzięki porozumieniom RSS całkowite wydatki płatnika na leki udaje się obniżyć nawet o ponad 40%.

Poufność instrumentów dzielenia ryzyka

Obecnie informacja o tym czy i jakie porozumienie dzielenia ryzyka zostało zaakceptowane przez Ministra Zdrowia w toku postępowania refundacyjnego jest poufna ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy. Może to zmienić projektowana ustawa o jawności życia publicznego. Budzi ona sporo emocji w kontekście postępowania refundacyjnego. Eksperci alarmują, że ujawnianie pełnej informacji o postępowaniach refundacyjnych może doprowadzić do ograniczenia zawierania porozumień w zakresie dzielenia ryzyka, a przez to negatywnie wpłynąć na realizację ich celów.
Ze względu na poufność RSS brak jest oficjalnych, publicznie dostępnych informacji oraz statystyk wskazujących na rzeczywiste skutki ich stosowania.
Aby sprawdzić jak w praktyce kształtuje się skala potencjalnych oszczędności płatnika wynikająca ze stosowania porozumień dzielenia ryzyka przeprowadziliśmy własną statystykę. W tym celu rzeczywistą kwotę wydatków NFZ na leki refundowane w programach lekowych i chemioterapii zestawiliśmy z obliczoną kwotą refundacji, wynikającą z urzędowych cen oraz limitów ogłaszanych w poszczególnych wykazach leków refundowanych, zakładając że dane raportowane przez NFZ uwzględniają rabaty producentów.

Rabaty cenowe na leki

Rozbieżność pomiędzy rzeczywistą wartością refundacji, a tą wynikającą z urzędowych cen i limitów w latach 2012-2014 oscylowała w granicach 20-22%, natomiast w 2016 roku wyniosła już 40%. Nieuwzględnione na wykresie dane za niepełny rok 2017 (styczeń - sierpień) wskazują na rosnący poziom rozbieżności porównywanych wartości wynoszący 43%.
opis
Uzyskane wyniki na poziomie całkowitych wydatków NFZ wskazują jak ceny urzędowe leków różnią się średnio od cen efektywnych osiąganych w rzeczywistym obrocie. W praktyce wielu producentów zawiera porozumienia dzielenia ryzyka, z których wynika znacznie głębsza redukcja oficjalnej ceny urzędowej. W niektórych przypadkach wynosi ona nawet 90%.
Oszacowane tu skutki finansowe stosowania RSS dotyczą takich porozumień, których efekty zostały odzwierciedlone w kwocie refundacji raportowanej przez NFZ. Z uwagi na możliwość implementacji także innych typów RSS, rzeczywiste skutki finansowe mogą być większe.
W Refundacyjnej Bazie Danych MEDI.base udostępniliśmy Państwu widok RSS prezentujący parametry, które pozwalają domniemywać o zastosowaniu porozumienia dzielenia ryzyka oraz jego wpływie na oficjalnie ogłoszoną cenę produktu leczniczego. Dostęp do widoku mają zalogowani Użytkownicy posiadający rozszerzenie konta 'EASY DATA'.
Jeśli są Państwo zainteresowani dostępem do rozszerzenia 'EASY DATA' prosimy o kontakt.

O obliczeniach

Aby zyskać prawidłowy kontekst dla kwot refundacji podawanych publicznie przez NFZ, wartość refundacji prezentowaną na szarym słupku obliczono jako iloczyn liczby sprzedanych opakowań leku oraz obowiązującego w danym miesiącu wartości limitu finansowania za opakowanie, nie ceny hurtowej brutto leku.
W praktyce limit wyznaczający pułap finansowania dla większości leków dostępnych w tych trybach jest równy ich cenie. Gdyby jednak za mnożnik przyjąć ceny hurtowe brutto, obliczona roczna wartość refundacji byłaby wyższa o maksymalnie 2%, co spowodowałoby analogiczne zwiększenie rozbieżności.